Zapraszamy na czwartą edycję Narolskich Spotkań realizowanych pod szyldem Zaduszek Jazzowych.
Tym razem gościć będziemy legendarną, krakowską formację KROKE. Zespół wymykający się wszelkim kategoryzacjom i szufladkowaniu, jak sami siebie określają, grają muzykę Kroke. Współpracowali z wielkimi osobowościami świata kultury, taki jak: Nigel Kennedy, Edyta Geppert, Steven Spielberg, Peter Gabriel, Krzysztof Herdzin i in.
Trio w składzie:
Tomasz Kukurba- altówka
Jerzy Bawoł- akordeon
Tomasz Lato- kontrabas
wystąpi w Centrum Koncertowo- Wystawienniczym w Narolu 6 listopada 2022 o godzinie 19.00.
O zespole:
Od początku istnienia ideą zespołu było ciągłe szukanie czegoś nowego, także w nas samych. Chcielibyśmy – przyznają muzycy – aby nasza muzyka była nazywana po prostu MUZYKĄ KROKE.
KROKE (w języku jidysz: Kraków) stworzyła w 1992 roku trójka przyjaciół: Tomasz Kukurba, Jerzy Bawoł i Tomasz Lato. Jako absolwenci krakowskiej Akademii Muzycznej, ale również artyści poszukujący, nie stronili od eksperymentów z jazzem oraz muzyką współczesną. Zespół, początkowo kojarzony głównie z twórczością klezmerską, oscyluje obecnie wokół różnych gatunków. Artyści czerpią inspirację z muzyki etnicznej całego świata, zawsze jednak wzbogacają dzieła autorskimi improwizacjami. W ten sposób KROKE tworzy własny, unoszący się ponad granicami, czasem i formami styl.
KROKE to też jeden z pierwszych zespołów, który wyszedł ze swoją muzyką do publiczności. Muzyków można było spotkać na ulicach i w klubach krakowskiego Kazimierza, kiedyś żydowskiej części miasta. Grali kompozycje dla jednych całkiem nieznane, w innych zaś budzące wspomnienie świata, który dawno odszedł w zapomnienie. To właśnie tam po raz pierwszy można było usłyszeć utwory, które w 1993 roku ukazały się na pierwszej, wydanej własnym nakładem kasecie zespołu.
Do „Ariela”, w którym często koncertowało KROKE, zawitała któregoś dnia Kate Capshaw, żona Stevena Spielberga, który realizował wtedy w Krakowie film Lista Schindlera. Pewnego wieczoru na koncert zabrała męża... Reżyser szybko docenił ogromny talent KROKE i zaprosił grupę do Jerozolimy na występ podczas uroczystości Survivors Reunion, zorganizowanej dla ocalałych z listy Oskara Schindlera. Od tego niesamowitego momentu wszystko stało się głębsze… Wtedy tak naprawdę zespół się narodził. Dostaliśmy od tych ludzi – niektórzy z nich byli klezmerami – pewnego rodzaju muzyczne błogosławieństwo – wspominają dziś muzycy.
Jednak to był dopiero początek wielkiej przygody. Spielberg przesłał kasetę KROKE Peterowi Gabrielowi, który w 1997 roku zaprosił zespół do Wielkiej Brytanii na Festiwal WOMAD. Publiczność gorąco przyjęła zarówno sam koncert, jak i debiutancką płytę “Trio”. Spotkanie to zaowocowało również wspólnymi nagraniami w Real World Studios. Fragmenty nagrania zostały później wykorzystane przez Gabriela na płycie Long Walk Home stanowiącej ścieżkę dźwiękową do filmu Rabbit – Proof Fence.
W 1997 roku ukazał się drugi album zespołu – “Eden”. Tym razem tradycyjne klezmerskie motywy w połączeniu ze współczesną wrażliwością muzyczną zyskały nową, intensywniejszą barwę. Od tamtej pory KROKE coraz chętniej – ale jednocześnie bez odcinania się od tradycyjnych źródeł klezmerskich – sięgało do wzorców sefardyjskich i arabskich. Efektem tych poszukiwań stała się płyta “The Sounds Of The Vanishing World” – nastrojowe świadectwo ewolucji KROKE i zdolności muzyków do kreowania własnego stylu. Dowodem na słuszność artystycznych decyzji członków zespołu było uhonorowanie KROKE prestiżową nagrodą – Preis der Deutsche Schalplattenkritik za rok 2000.
Latem 2001 roku, podczas występów w Kornwalii, doszło do pierwszego spotkania KROKE z Nigelem Kennedym. Artysta wykazał natychmiastową gotowość do współpracy, której zwieńczeniem stało się wydanie wspólnej płyty “East Meets East” w 2003 roku. KROKE otrzymało także nominację do nagrody BBC Radio 3 w kategorii „World music”, a współpraca z Nigelem Kennedym przerodziła się w serię entuzjastycznie przyjmowanych na europejskich festiwalach koncertów. W tamtym czasie ukazała się też kolejna autorska płyta – “Ten Pieces To Save The World”. Ten melodyjny, klimatyczny album uplasował się na drugim miejscu europejskiej listy World Music Charts i stanowił zwieńczenie 10 lat istnienia KROKE. W 2004 roku zespół wydał kolejną płytę koncertową – “Quartet – Live At Home”, nagraną w studiu S-5 Radia Kraków z udziałem krakowskiego perkusisty jazzowego Tomasza Grochota, który jeszcze przez kilka kolejnych lat występował z zespołem.
Rok później grupa rozpoczęła współpracę z Edytą Geppert i Krzysztofem Herdzinem nad nowym projektem, zamykającym się w albumie “Śpiewam życie”. Krążek osiągnął ostatecznie status Złotej Płyty, a zespół koncertował równolegle w Polsce i w Niemczech z orkiestrą Sinfonia Baltica i programem KROKE – symfonicznie w aranżacjach i pod dyrekcją Bohdana Jarmołowicza.
W 2006 roku utwór “The Secrets of The Life Tree” w wykonaniu KROKE znalazł się na ścieżce dźwiękowej filmu Davida Lyncha “Inland Empire”, a rok później, w 15. rocznicę powstania zespołu, KROKE wydało swój kolejny studyjny album “Seventh Trip” – energetyczną podróż po orientalnych szlakach muzycznych. Cały kolejny rok działalności to szereg koncertów w Polsce i za granicą oraz praca nad projektem kameralnym w aranżacji Krzysztofa Herdzina. Premiera tego przedsięwzięcia odbyła się na Dniach Kultury Polskiej w Krakowie z towarzyszeniem orkiestry Sinfonietta Cracovia pod dyrekcją Roberta Kabary, która nadała projektowi niepowtarzalne brzmienie z pogranicza muzyki klasycznej i współczesnej. Kolejne odsłony projektu zabrzmiały w w Burgos, Sankt Petersburgu, Stockholmie, Vasteras, Uppsali i wielu filharmoniach i salach koncertowych w Polsce i za granicą z udziałem orkiestr m. in. Sinfonietta Vasteras, Orquesta Sinfonica de Burgos, AUKSO, NOSPR w Katowicach, Elbląska Orkiestra Kameralna, Archetti, Kaliska Orkiesrta Symfoniczna.
Rok 2009 był dla KROKE kolejnym przełomem i zwrotem na drodze artystycznej – zespół coraz częściej występował jako trio, bez perkusji, dzięki czemu koncerty nabrały bardziej kameralnego charakteru, a w muzyce pojawiły się dawno niesłyszane brzmienia aszkenazyjskie i bałkańskie. Janusz Makuch, dyrektor Festiwalu Kultury Żydowskiej w Krakowie, nazwał to „powrotem do korzeni”, a zespół udokumentował swoje poszukiwania albumem “Out of Sight”, w którym pełne energii i czerpiące z tradycji klezmerskiej utwory współistnieją z kompozycjami z pogranicza jazzu i nastrojowymi wokalizami Tomasza Kukurby.
W roku 2010 zespół koncertował wspólnie z norweską grupą Tindra oraz z hiszpańskim skrzypkiem Diego Galazem, wystąpił również na Polish Weekend in Southbank Centre w Londynie u boku Nigela Kennedy’ego. W styczniu 2011 roku KROKE, Maja Sikorowska (śpiew), Sławek Berny (instrumenty perkusyjne) nagrali wspólnie dwanaście pełnych emocji i impresji greckich pieśni. Owocem tej pracy stała się znakomita płyta “Avra”.
Lata 2010-2012 to także współpraca koncertowa z mongolską wokalistką Urną Chahar-Tugchi, Krzysztofem Herdzinem, a także Anną Marią Jopek, która pojawiła się na nagranym z orkiestrą Sinfonietta Cracovia albumie zespołu pt. “Feelharmony” (uhonorowanego złotą płytą).
W roku 2014 została wydana płyta "Ten", która natychmiast otrzymała status złotej oraz była nominowana do nagrody muzycznej Fryderyki 2015. Współpraca z Anną Marią Jopek rozwinęła się. Artyści nagrali utwór "Psalmia", który ukazał się na wspomnianym albumie. Wspólnie koncertują ze swoim projektem zarówno w Polsce jak i za granicą.
Rok później powstał niecodzienny projekt. "Kabaret Śmierci” to efekt współpracy z polskim reżyserem Andrzejem Celińskim przy jego projekcie traktującym o protagonistach kultury i rozrywki w nazistowskich obozach koncentracyjnych. Jednakże nie jest to album ze ścieżką dźwiękową. Zespół przepisał muzykę w nowej aranżacji, dodał nowe utwory i nagrał całość jeszcze raz tworząc tym samym refleksyjną suitę.
Rok 2016 zaowocował dwoma wydawnictwami - reedycją płyty "Ten" (album poszerzony o dwa utwory - kolędy "Mizerna Cicha" i "Z narodzenia Pana" ) oraz specjalnym świątecznym Boksem.
Rok 2017 to przede wszystkim obchody 25-lecia istnienia zespołu, a także premiera nowego albumu "Traveller", który ukazał się w marcu. Jak mówią muzycy: Kroke od 25-ciu lat jest podróżnikiem, który nie tylko czerpie radość z wypraw, ale również wyciąga z nich naukę dla siebie i stara się nią dzielić z innymi. Zapraszamy więc do podróżowania po ćwierćwiecznym doświadczeniu muzycznych przestrzeni KROKE słuchając naszej nowej płyty "Traveller". Z okazji celebracji 25-lecia ukazał się dwupłytowy album „25 The Best Of” z najważniejszymi utworami z całego okresu działalności zespołu. Natomiast nakładem wydawnictwa Świat Książki została wydana także bogato ilustrowana książka ze zdjęciami archiwalnymi Kroke i rozmowami z artystami – „Poza Dźwiękami“ autorstwa Joanny Laprus-Mikulskiej.
We wrześniu 2019 roku ukazała się nowej płyta zespołu „Rejwach”, zawierająca utwory skomponowane na potrzeby spektaklu teatralnego o tym samym tytule, będącego sceniczną interpretacją książki Mikołaja Grynberga. Premiera przedstawienia w reżyserii Andrzeja Krakowskiego odbyła się w październiku 2018 roku w Teatrze Żydowskim w Warszawie.
W grudniu 2021 roku zespół wydał kolejny krążek ”The World of Christmas Carols”, czyli kolędy świata instrumentalnie - efekt podróży, spotkań, wielokulturowych fascynacji muzycznych zespołu, a także pomysł na zaprezentowanie słuchaczom nieszablonowego spojrzenia na świąteczne muzykowanie. Płyta zawiera kolędy polskie, a także pochodzące z Niemiec, Danii, Szwecji, Francji, Hiszpanii, Irlandii, Anglii oraz Rumunii. Oprócz tradycyjnych melodii zespół sięga również po utwory kompozytorów klasycznych takich, jak : J.S Bach, Charles Gounod, czy Ruben Liljefors.
Klezmerzy przede wszystkim improwizowali. Improwizacja w muzyce KROKE pojawia się od początku i jest do dziś jej najważniejszym elementem. Nasza improwizacja to pewnego rodzaju portal, przez który światy naszych dusz wędrują prosto do tych, którzy chcą te światy poznawać – wyjaśniają muzycy.
