Zapraszamy na wydarzenie wpisujące się w europejską akcję polegającą na udostępnianiu muzeów, galerii i instytucji kultury, w wybranym dniu, w godzinach nocnych. W tym roku miejscem spotkania z kulturą będzie Centrum Koncertowo- Wystawiennicze w Narolu, 12 maja 2023 o godzinie 20.30.
Tegoroczna propozycja Gminnego Ośrodka Kultury w Narolu obejmuje:
- Otwarcie wystawy- Drzeworyt Płazowski i spotkanie z jego odtwórcą Józefem Lewkowiczem
- Spektakl "Wokół Herberta, czyli potęga smaku, albo sztuczny miód"
Drzeworyt Płazowski. Drzeworytnicza technika druku wykorzystywana była jeszcze do początków XIX w., którą w Polsce upodobała sobie szczególnie wieś jako tani sposób na tworzenie odbitek graficznych ukazujących wizerunki świętych, sceny biblijne oraz karty do gry i kołtryny (obicie ścienne z tkaniny lub papieru używane do ozdoby wnętrz mieszkalnych). Sztuka, która powstawała na wsi, początkowo uważana za trywialną, prostacką i bezwartościową, z czasem jako dziedzictwo wiejskiego folkloru została uznana za istotny element kultury narodowej. Historia drzeworytu płazowskiego sięga początków XVIII w., a jego twórcą był Mateusz Kostrzycki mieszkaniec Płazowa, który wykonywał ryciny w drewnianych klockach, powstałe obrazy odbijał na papierze, a żona jego Ludwika sprzedawała je na okolicznych targach, jarmarkach i odpustach. Po jego śmierci, syn Maciej wykonywał jeszcze przez jakiś czas odbitki i sprzedawał, lecz stopniowo drzeworyt zaczęły wypierać zagraniczne oleodruki masowo rozpowszechniane. Drewniane, nieużywane klocki przeleżały kilka lat na strychu rodziny Kostrzyckich, po czym zostały przekazane miejscowemu proboszczowi, który wywiózł je do Zakopanego – ówczesnej „stolicy” elity artystycznej. Dzięki zainteresowaniu Stanisława Witkiewicza drzeworyt płazowski zyskał należne mu uznanie wśród sztuki ludowej.
Obecnie drewniane klocki stanowią najcenniejszy zabytek w zbiorach Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz najcenniejszy tego typu w Polsce. Dostrzegłszy w drzeworycie ogromny potencjał, grupa pasjonatów i regionalistów ziemi lubaczowskiej postanowiła przywrócić pamięć i reaktywować tradycję drzeworytnictwa płazowskiego. Obecnie twórca ludowy Józef Lewkowicz odtwarza drzeworyt płazowski, sukcesywnie wykonuje kolejne kopie, dzięki którym dziedzictwo kulturalne naszego regionu „ożywa” na nowo.
O artyście:
Józef Lewkowicz. Twórca ludowy z Nowego Sioła. Członek i współzałożyciel Stowarzyszenia Twórców Sztuki w Lubaczowie. Rzeźbiarz, rękodzielnik, samouk. Z zaangażowaniem przekazuje innym wiedzę na temat tradycji ludowych ziemi lubaczowskiej i tajniki warsztatu rzeźby w drewnie, kamieniu i innych materiałach podczas warsztatów. Do pracy twórczej podchodzi z wielkim natchnieniem i pasją. Swoje dzieła określa jako „rzeźby z potrzeby serca”. Artysta w 2019 roku podjął próbę reaktywacji i kontynuacji ludowych tradycji na ziemi lubaczowskiej w zakresie drzeworytu płazowskiego i kamieniarstwa bruśnieńskiego. W 2020 roku jego twórczość i pomysł zostały docenione przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który przyznał artyście stypendium. W ramach tego przedsięwzięcia Lewkowicz dzięki wirtualnym warsztatom i wywiadom, zainteresował społeczność historią lokalnej rzeźby i rytownictwa. Artysta nakierował na te rodzaje twórczości odtwarzając drzeworyty płazowskie i wybrane, zniszczone rzeźby z kamienia.
Wokół Herberta, czyli potęga smaku, albo sztuczny miód. Poetycko- muzyczny stand up artystyczny autorstwa Dariusza Jakubowskiego. (…)„W epoce kryzysu wartości i głębokiego zwątpienia Zbigniew Herbert zawsze stał po stronie zasad: w sztuce-kanonu piękna, hierarchii i rzemiosła, w życiu- kodeksów etycznych, jasno rozróżniających pojęcie dobra i zła. W swojej poezji wyrażał umiłowanie wolności, wiarę w godność jednostki i jej moralną siłę. Był uosobieniem wierności- samemu sobie i słowu.Słowu rozumianemu też jako oczywistość cierpliwej pracy nad przywracaniem pojęciom ich rzeczywistych znaczeń. ”(…)
Dzisiejszy świat sprowadza człowieka jedynie do zewnętrzności ciała, a człowiek przecież to inny jeszcze wymiar potrzeb i inny wymiar możliwości. Jego byt określa wewnętrzny stosunek do prawdy, dobra i piękna. Program „Wokół Herberta, czyli potęga smaku, albo sztuczny miód” jest tego przypomnieniem, jest wspólną z publicznością podróżą ku archetypom kulturowym wyznaczonym przez pojęcie smaku. Odsłania też kody powinowactw duchowych twórczości Baudelaire’a, Szymborskiej, Baczyńskiego czy Hardy’ego ze Zbigniewem Herbertem. Na chwilę zatrzymuje się przy „Źródle” Norwida. Polifonia J.S.Bacha i liryka Johna Dowlanda, znakomicie korespondujące z głębią poezji,są muzycznym dopełnieniem wydarzenia.
Wykonawcy:
Dariusz Jakubowski- aktor, autor koncepcji, reżyseria
Katarzyna Thomas- sopran
Piotr Szafraniec- fortepian
Spis treści:
„Zueignung”(Dedykacja) 0p.10 nr 1 – R. Strauss
„Nie mój” – Cz. Miłosz
„Albatros” - Ch. Boudleare (tłum.W.Szymborska) z muzyką W. Kilara z filmu „Dziewiąte wrota”
„Sto pociech” – W.Szymborska
Preludium nr 2 c-moll - J.S. Bach
„Potęga smaku”- Z. Herbert
Preludium nr 5 d-moll - J.S. Bach
„Rozmowa o pisaniu wierszy”- fragment wywiadu ze Zbigniewem Herbertem
Preludium nr 6 c-moll J.S. Bach
„Przeczucia eschatologiczne Pana Cogito” - Z. Herbert
„Pan Cogito .Lekcja kaligrafii” – Z. Herbert
„Pan Cogito a perła” – Z. Herbert
Preludium nr 7 d-moll – J.S. Bach
„Przyszło do głowy”– Z. Herbert
„Pan Cogito.Ars longa” – Z. Herbert
„Pan Cogito.Powrót” – Z. Herbert
„Gretchen am Spinnrade”(Małgorzata przy kołowrotku) - F.Schubert/Goethe
O cnocie – Arystoteles, Roger Scruton, Oscar Wild
„Pan Cogito o cnocie” – Z. Herbert
„Dałem słowo” – Z. Herbert
„Przesłanie Pana Cogito” – Z. Herbert
Preludium nr 9 e-moll – J.S. Bach
„Potwór Pana Cogito” – Z. Herbert
Inwencja 3głosowa f-moll - J.S. Bach
„W żalu najczystszym” – K.K Baczyński
„Posąg” – K.K Baczyński
„Tych miłości” – K.K Baczyński
Inwencja nr 1 C-dur - J.S. Bach
„Co myśli Pan Cogito o piekle” – Z. Herbert
„Król Edyp” - Sofokles
„Pan Cogito o magii” – Z. Herbert
„Wariacje” – M. Śmigasiewicz
„Portret końca wieku” – Z. Herbert
Wokaliza z filmu „Dziewiąte wrota” - W.Kilar
O artyście:
Dariusz Jakubowski. Absolwent PWST w Warszawie(1984). Wiceprezes Zarządu Związku Artystów Scen Polskich(2006-2014). Szerokiej publiczności znany z licznych ról w serialach i filmie. Trzydzieści lat związany z Centrum Sztuki Studio w Warszawie, gdzie jako student IV roku zagrał w przedstawieniu „Affabulazione” Passoliniego, w reżyserii Tadeusza Łomnickiego. Oficjalnym debiutem artysty jest „Przedstawienie pożegnalne” Mullera w reżyserii Bogusława Lindy. Spektakl ten nagrodzono na Festiwalu „Ateny Stolicą Kulturalną Europy”(1985).
Odbył szereg tournée artystycznych. Występował na prestiżowych scenach (np.Teatr na Tagance w Moskwie, paryska Olympia) i festiwalach teatralnych w Europie, a także w Izraelu, Australii, Japonii, na Tajwanie i w Singapurze. Współpracował z teatrem niezależnym. Ta aktywność zaowocowała m.in. rolą Dionizosa w „Bachantkach” Eurypidesa na niezależnej scenie Southwark Playhouse w Londynie i na Festiwalu Michaiła Czechowa w Forest Row (Anglia).
Brał udział w produkcjach filmowych takich reżyserów, jak Krzysztof Kieślowski, Lech Majewski, Andrzej Konic, Janusz Majewski, Andrzej Trzos-Rastawiecki, Feliks Falk, Wojciech Wójcik, Jerzy Zalewski, Witold Orzechowski, Michał Rosa, Bogusław Wołoszański, Piotr Wereśniak, Maciej Ślesicki.
Często podejmuje współpracę z różnymi instytucjami muzycznymi. W Filharmonii Narodowej wykonał z Orkiestrą FN pod batutą Łukasza Borowicza partie narratora w „Pocałunku wieszczki” Strawińskiego, w „Historii Babara” Poulenca i „Najbardziej niewiarygodnej historii” Wernera. Realizował partię narratora w „Impresji na początek drogi” Buczyńskiego z Orkiestrą Kameralną FN. W Filharmonii Śląskiej w Katowicach wykonał partię narratora w „Piotrusiu i wilku” Prokofiewa. Z Orkiestrą Sinfonia Varsovia realizował partię narratora w oratorium ”Siedem ostatnich słów Chrystusa na krzyżu” J. Haydna, zaś na Festiwalu La Folle Journee partię narratora w „Historii żołnierza” Strawińskiego. Dla Estrady Kameralnej Filharmonii Narodowej tworzył autorskie programy.
Jest twórcą autorskich spektakli, które prezentował m.in.w Rzymie pod honorowym patronatem Ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej, w Teatrze Studio w Warszawie, Filharmoniach: Narodowej, Podkarpackiej, Sudeckiej i Świętokrzyskiej, na koncertach Towarzystwa im. Fryderyka Chopina.
