Serdecznie zapraszamy na wystawę Tomasza Stelmaskiego "Plakatowanie Pogranicza". Artysta poprzez swoje prace eksploruje lokalną tożsamość wschodniego pogranicza Polski, odnosi się do miejscowości Roztocza wschodniego i Grzędy Sokalskiej, ujawniając ich złożoną i dramatyczną historię. Plakaty przedstawiają relikty historii tych terenów, działając jako „palec wskazujący” dla lokalnych społeczności, aktywizując pamięć i chroniąc dziedzictwo kulturowe.
Gdzie: Centrum Koncertowo- Wystawiennicze w Narolu
Kiedy: 25 maja 2024, godzina 1700
Wystawa będzie dostępna w godzinach pracy Gminnego Ośrodka Kultury do 31 sierpnia 2024
OPIS WYSTAWY:
Cykl Plakatów Pogranicznych powstał jako sposób poszukiwania lokalnej tożsamości wschodniego pogranicza Polski. Plakaty odnoszą się do miejscowości Roztocza wschodniego i Grzędy Sokalskiej w województwie podkarpackim - krain leżących niegdyś w środku historycznej Galicji, w okresie międzywojennym zaś na środku pogranicza województw lubelskiego i lwowskiego. Była to przestrzeń wybitnie wielokulturowa, zamieszkana przede wszystkim przez Polaków, Rusinów, Niemców i Żydów, będąca miejscem wielu katastrof społecznych, w tym przejścia frontu pierwszej wojny światowej, działań UPA, wysiedleń, zaludnienia ludnością przesiedloną wbrew jej woli. Ostatecznie region ten stał się jedną z najsłabiej zaludnionych i najbiedniejszych części Polski. Jego złożona i dramatyczna historia sprawiły, że pamięć i lokalna świadomość w tym miejscu jest zdeformowana przez swoje rozproszenie, w szczególności przez brak reprezentacji grup wysiedlonych, stanowiących niegdyś w wielu regionach większość.
Projekt jest próbą potraktowania uwagi – zwracania uwagi, nakierowywania uwagi i praktykowania uważności przez sztukę plakatową – jako formy aktywizacji pamięci, a tym samym ochrony i pielęgnowania lokalnego dziedzictwa kulturowego oraz lokalnej tożsamości.
Ikonografia plakatów związana jest z reliktami historii miejscowości pogranicza świadczącymi o ich przeszłości. Tak, jak w przypadku plakatu o Oserdowie – przedstawiającego sklep zbudowany z dykty w latach 70. ubiegłego stulecia, pod którym zbierała się niegdyś lokalna społeczność – są to często miejsca niepozorne, pozbawione imponującego dziedzictwa historycznego. Plakaty stworzono z myślą o ich zaistnieniu w przestrzeni, z którą są związane, tak aby dla mieszkańców były „palcem wskazującym” angażującym w dialog z miejscem, zwracającym uwagę na miejsce, gdzie żyją, na otaczające ich zjawiska i procesy często niezauważane w życiu codziennym. Są rodzajem komunikacji z lokalną społecznością, ale też notatką z pobytu artysty w tych miejscach i spotkań z ich mieszkańcami. Za pomocą projektu Tomasz Stelmaski poszukuje metod definiowania lokalnej tożsamości i historycznej samoświadomości w zmarginalizowanych przestrzeniach peryferyjnej Polski oraz możliwości ich komunikacji w formach wizualnych w obrębie sztuki plakatowej.
Ikonografia plakatów związana jest z reliktami historii miejscowości pogranicza świadczącymi o ich przeszłości. Tak, jak w przypadku plakatu o Oserdowie – przedstawiającego sklep zbudowany z dykty w latach 70. ubiegłego stulecia, pod którym zbierała się niegdyś lokalna społeczność – są to często miejsca niepozorne, pozbawione imponującego dziedzictwa historycznego. Plakaty stworzono z myślą o ich zaistnieniu w przestrzeni, z którą są związane, tak aby dla mieszkańców były „palcem wskazującym” angażującym w dialog z miejscem, zwracającym uwagę na miejsce, gdzie żyją, na otaczające ich zjawiska i procesy często niezauważane w życiu codziennym. Są rodzajem komunikacji z lokalną społecznością, ale też notatką z pobytu artysty w tych miejscach i spotkań z ich mieszkańcami. Za pomocą projektu Tomasz Stelmaski poszukuje metod definiowania lokalnej tożsamości i historycznej samoświadomości w zmarginalizowanych przestrzeniach peryferyjnej Polski oraz możliwości ich komunikacji w formach wizualnych w obrębie sztuki plakatowej.
Tomasz Stelmaski
ur. 1994 r. Absolwent i doktorant Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Grafiki. Zajmuje się grafiką projektową, artystyczną, plakatem, fotografią, kuratorstwem. Uczestnik wystaw zbiorowych, m.in. Mois du graphisme, Echirolles (Francja, 2018); 26. MBP w Warszawie (2018) i MBP Lublin (2019). Realizował projekty dla m.in. Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, Instytutu Polonika, ASP w Warszawie, Memory Studies Association, Wydawnictwa Krytyki Politycznej, Sejmu RP, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego. Mieszka i tworzy w Warszawie, jednak w działaniach artystycznych, jak i w podróżach swoje zainteresowania kieruje w stronę wszelkiego rodzaju peryferiów, pogranicza oraz zanikających kultur lokalnych. Od dwóch lat realizuje we współpracy z Muzeum Kresów w Lubaczowie autorski projekt pt. ,„Archiwum Bolesława Fariona. Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa”
ur. 1994 r. Absolwent i doktorant Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie na Wydziale Grafiki. Zajmuje się grafiką projektową, artystyczną, plakatem, fotografią, kuratorstwem. Uczestnik wystaw zbiorowych, m.in. Mois du graphisme, Echirolles (Francja, 2018); 26. MBP w Warszawie (2018) i MBP Lublin (2019). Realizował projekty dla m.in. Fundacji Dziedzictwa Kulturowego, Instytutu Polonika, ASP w Warszawie, Memory Studies Association, Wydawnictwa Krytyki Politycznej, Sejmu RP, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego. Mieszka i tworzy w Warszawie, jednak w działaniach artystycznych, jak i w podróżach swoje zainteresowania kieruje w stronę wszelkiego rodzaju peryferiów, pogranicza oraz zanikających kultur lokalnych. Od dwóch lat realizuje we współpracy z Muzeum Kresów w Lubaczowie autorski projekt pt. ,„Archiwum Bolesława Fariona. Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa”
